مبارزه با ابرمیکروب‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک با شیر مادر

 

شیر مادر

با ظهور ابرمیکروب‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک، فشار بر روی دانشمندان برای توسعه مولکول‌ها، مواد و روش‌های جدید و جلوگیری از بازگشت به دوران تاریکی پزشکی که در آن حتی ابتدایی‌ترین عفونت‌ها کشنده بود،بیشتر شده است.

 به نقل از گیزمگ، محققان دانشگاه وندربیلت در حال حاضر موفق به توسعه طبقه‌بندی جدیدی از آنتی بیوتیک از جایی شده‌اند که تاکنون به آن توجهی نشده است.

"شیر مادر"

مدت‌ها است که باور عمومی بر این است که تغذیه با شیر مادر بخش مهمی از رشد سالم بوده، زیرا شیر مادر ترکیبی از پروتئین، چربی و قندهای مغذی را فراهم می کند. اما این فقط در مورد تغذیه صدق نمی‌کند و از آنجا که سیستم ایمنی نابالغ نوزادان آنها را در برابر آلودگی به عفونت آسیب‌پذیر می‌کند، شیر مادر همچنین عملکرد ایمنی مادر را با فرزند خود به اشتراک می‌گذارد.

تاکنون بیشتر به نظر می‌رسید که این خواص ضد باکتری از پروتئین شیر تهیه می‌شد، اما تیم دانشگاه وندربیلت تصمیم به بررسی این موضوع گرفتند که آیا قندها نیز در آن نقشی دارند یا خیر.

"استیون تاونسند"، مدیر این پژوهش جدید می‌گوید: "طی قرون گذشته، محققان حوزه شیمی معتقد بوده‌اند که پروتئین‌ها نقش مهمتری داشته و قندها از نظر اهمیت بعد از آن‌ها قرار دارند." وی افزود: با وجود اینکه اطلاعاتی در پس این تفکر وجود ندارد، اکثر مردم بر این باور هستند. مردم اطلاعات کمی در مورد عملکرد قندها دارند و من به عنوان یک شیمیدان گلیکوپروتئین که در این زمینه آموزش دیده، می‌خواستم در این پژوهش جدید نقش آنها را بررسی کنم."

این گروه برای آزمایش خواص ضد باکتریایی قندها، ابتدا ترکیباتی به نام "الیگوساکاریدها" (oligosaccharides) را از چندین نمونه از شیر مادر در انسان‌ها استخراج کردند. با استفاده از طیف‌سنجی جرم، آنها پروفیل‌هایی از این ترکیبات را ایجاد کردند و سپس آنها را به باکتری‌های عفونی که در این مورد، گروه استرپتوکوکهای گروه ب (Group B Streptococcus =GBS) که یکی از عفونت‌های شایع در نوزادان بودند، اضافه کردند.

در اولین آزمایش، این تیم پنج نمونه قند موجود در شیر را در برابر پنج کلونی استرپتوکوکی قرار دادند.

در این آزمایش مشخص شد که 3 نمونه از این نمونه‌ها تاثیری بر روی عفونت نداشتند، این در حالی بود که یکی از آن‌ها نسبتا موثر بوده و یکی دیگر تقریبا کل کلونی باکتری را از بین برده است.

دور دوم آزمایشات هنوز هم در حال انجام است که در آن این تیم بیش از 24 نمونه را مورد بررسی قرار دادند.

تا کنون، دو نمونه از آنها موفق به کشتن باکتری‌ها و از بین بردن بیوفیلم‌هایی شدند که ابرمیکروب‌ها برای محافظت از خود ایجاد کرده بودند.

همچنین دو نمونه از آنها موفق به کشتن باکتری‌ها شده، اما تاثیری بر روی بیوفیلم‌ها نداشتند و چهارنوع دیگر بیوفیلم‌ها را بدون کشتن استرپتوکوکی از بین برده‌اند.

"استیون تاونسند" می‌گوید: "نتایج ما نشان می‌دهد که این قندها دارای دو عمل وابسته به هم و پیاپی هستند. آنها اول باکتری‌های هدف را سنتز کرده و سپس آنها را می‌کشند. بعضی زیست‌شناسان این امر را " مرگ و میر سنتز شده " نامیده و در حال تلاش برای تولید داروهای ضد میکروبی با استفاده از این قابلیت هستند."

حتی اگر قندها موفق به کشتن باکتری‌ها نشوند، از بین بردن بیوفیلم همچنان یک استراتژی مفید محسوب شده که به دیگر عوامل ضد باکتری اجازه می‌دهند تا کار را تمام کنند.

برای آزمایش این ایده، محققان قندهای شیر را با پپتیدهای ضد میکروبی موجود در بزاق انسان ترکیب کرده و سپس این ترکیب را به کشت‌های استرپتوکوکی اضافه کردند.

مسلم است که وقتی قندها در وهله اول سیستم دفاعی باکتری‌ها را تخریب کردند، پپتیدها به راحتی توانستند با این ابرمیکروب‌ها به مبارزه بپردازند.

محققان دریافتند که قندهای شیر به جز تاثیر بر استرپتوکوک، همچنین در برابر دو پاتوژن از 6 پاتوژن در گروه "ESKAPE" (انتروکوک فاسیوم، استافیلوکوکوس اورئوس، کلبسیلا پنومونیه، اسینتوباکتر بومانی، سودوموناس آئروژینوزا و گونه‌های انتروباکتر) نیز موثر هستند.

از دیگر مزایای قابل توجه این ترکیبات می‌توان به غیر سمی بودن آنها اشاره کرد؛ چرا که اکثر آنتی بیوتیک‌ها دارای خواص سمی هستند.

این پژوهش جدید در مجله Infectious Diseases منتشر شده است.





تاريخ : دو شنبه 30 مرداد 1396برچسب:, | | نویسنده : مقدم |